|
|
| ولادت: |
او در عـصـر صـفویه و در شهر اردبیل دیده به جهان گشود، پس از رشد و نما وکسب تحصیلات ابـتـدایی، به قصد تحصیلات عالیه، به نجف اشرف مهاجرت کرد و بابهره گیری از فضای علمی و مـعـنوی نجف اشرف مجاورت آن خاک اقدس راپذیرفت و علی رغم دعوتهای مکرری که از سوی امرا و حکام صفوی از او به عمل آمد، نپذیرفت و تدریس و تدرس را بر استفاده از مزایای اجتماعی و سیاسی ایران ترجیح داد پس از شهید ثانی مرجعیت و ریاست تامه شیعه را در نجف بر عهده داشت. عـلـی رغـم شـهـرتی که مقدس اردبیلی در میان توده های مردم داشت، ولی با کمال تاسف منابع شـنـاخـت این فقیه عالیقدر در میان کتابها و منابع تراجم و رجال بسیارمحدود است احمد بن محمد اردبیلی، معروف به مقدس اردبیلی، ضرب المثل زهد و تقوا است ودر عین حال از مـحـققان فقهای شیعه است محقق اردبیلی، در نجف سکنی گزید معاصرصفویه است گویند شـاه عـباس اصرار داشت که به اصفهان بیاید، او حاضر نشد شاه عباس خیلی مایل بود که مقدس اردبیلی خدمتی به او ارجاع دهد تا اینکه اتفاق افتاد که شخصی به علت تقصیری از ایران فرار کرد و در نجف از مقدس اردبیلی خواست که نزدشاه عباس شفاعت کند، مقدس نامه ای به او نوشت به این مضمون: بانی ملک عاریت بداند اگرچه این مرد اول ظالم بود، اکنون مظلوم می نماید، چنانچه از تقصیر او بگذری، شاید حق سبحانه از پاره ای از تقصیرات تو بگذرد. شاه عباس نوشت:بـه عـرض مـی رساند عباس خدماتی را که فرموده بودید به جان منت داشت، به تقدیم رسانید، امید که این محب را از دعای خیر فراموش ننمایید. کلب آستان علی، عباس[1] امـتناع مقدس اردبیلی از آمدن به ایران، سبب شد که حوزه نجف به عنوان مرکزی دیگردر مقابل حـوزه اصـفـهـان احـیـا شـود هـمچنانکه امتناع شهید ثانی و پسرش شیخ حسن صاحب معالم و دخترزاده اش سید محمد صاحب مدارک از مهاجرت از جبل عامل به ایران، سبب شد که حوزه شام و جبل عامل همچنان ادامه یابد و منقرض نگرددصاحب معالم و مدارک برای اینکه دچار محظور و رودربـایـسـتـی بـرای توقف در ایران نشوند، از زیارت حضرت رضا (ع) که فوق العاده مشتاق آن بـودنـد صـرف نظر کردند این بنده فعلا نمی داند که مقدس اردبیلی فقه را از کجا و نزد چه کسی تـحـصیل کرده است،همین قدر می دانیم که فقه را نزد شاگردان شهید ثانی تحصیل کرده است پـسـر شـهـیـد ثانی و نواده دختریش، صاحب مدارک در نجف شاگرد او بوده اند در کتاب جلال الدین دوانی می نویسد: مـلا احـمـد اردبـیـلـی، ملا عبداللّه شوشتری، خواجه فضل اللّه ترکه، میر فخر الدین هاکی،شاه ابـومحمد شیرازی، مولانا میرزاجان و میر فتح اللّه شیرازی، شاگردان خواجه جمال الدین محمود بـوده انـد و او شـاگـرد محقق جلال الدین دیوانی بوده است[2] و ظاهراتحصیل خواجه جمال الـدیـن مـحـمود در رشته های معقول بود، نه منقول مقدس اردبیلی که در سال 993 درگذشته اسـت، کـتـاب فـقهی معروف او یکی شرح ارشاد است و دیگر آیات الاحکام نظریات دقیق او مورد توجه فقها است.[3] احمد بن محمد اردبیلی یکی از فقهای نامدار، و یکی از مفاخر علمای امامیه قرن دهم هجری است کـه در بـیـن تـوده مـردم بـه مـقدس اردبیلی، و در میان خواص وفقها به محقق و مدقق اردبـیـلی شهرت دارد، و عامل این شهرت، وجود آن آثار وتالیفات و تحقیقات گرانقدری است که در زمینه فقه، کلام و عقاید از او به یادگار مانده است. گفتار دانشمندان: علا مه شیخ حر عاملی درباره او گوید:. مـولی بزرگوار، احمد بن محمد اردبیلی، عالم فاضل، مدقق، عابد زاهد، ثقه،پرهیزگار، جلیل القدر و عظیم الشان می باشد.[4] صـاحب جامع الرواه که خود اردبیلی است، در حق همشهری خویش می گوید: احمد بن محمد اردبـیـلـی (ره) در جلالت قدر و اعتبار و موثق بودن،مشهورتر از آن است که ذکر گردد او فقیه، متکلم، جلیل القدر، و عابدترین وپرهیزکارترین مردم عصر خویش بوده است.[5] گفتار محدث نوری: عـالـم ربانی، فقیه و محقق صمدانی، مولی احمد بن محمد اردبیلی، متوفی993 درخت علم و تحقیقات او با انوار درخشان قدس، زهد، اخلاص و کرامات اوپوشیده است.[6] گفتار محدث قمی در کتاب الکنی و الالقاب: عالم ربانی، محقق و فقیه بزرگوار احمد بن محمد اردبیلی، در تقوی، جلالت،فضیلت، اصالت، زهد، دیانت، ورع، امانت مشهورتر از آن است که قلم بر آن احاطه کند یا تحت عدد و شمارش درآید او متکلم و فقیه بزرگوار می باشد، به حدی که علا مه مجلسی درباره او گفته است: او در ورع و تـقـوی و زهـد، بـه حـد نـهـایی و مرتبت عالیه رسیده است و همانند او را در میان پیشینیان و متاخرین نشنیده ام خداوند او را باپیشوایان معصوم (ع) محشور دارد.[7] کرامات روحی و فضایل اخلاقی:
[1] . ایـن داسـتـان هرچند در منابع معتبر نقل شده، ولی با توجه به سال فوت محقق و جلوس شاه عباس قابل خدشه و نیازمند تحقیق بیشتر است . عقیقی بخشایشی - تلخیص از کتاب فقهای نامدار شیعه، ص 203
| منبع : اندیشه قم [ سه شنبه 87/10/17 ] [ 1:0 صبح ] [ ]
|
