یک گناه، یک نقطه سیاه در قلب ایجاد کرده و تکرار برگناه، این نقطه را بزرگ تر می گرداند تا این که تمام قلب سیاه می شود. این قلب سیاه، محصول عمل چه کسی است غیر از خودمان.

برای ملموس شدن موضوع بهتر است دقتی در منش خود داشته باشیم گفتیم روح در بدو امر پاک است و خالی از هر تیرگی ما با اعمالمان ساحتش را تیره و به انواع آلودگی ها آمیخته میکنیم مثلا به نگاه های خود دقت کنیم زمانی نگاهی حتی کوتاه به یک نامحرم پشتمان را میلرزاند ولی ناگاه به خود می آییم می بینیم نه تنها دیگر از نگاه ناخواسته هراسی نداریم که از قصد خیره شده ایم و بعد از آن هم وارد صحبت شده و به اصطلاح گرم گرفته ایم و بعد هم از هیچ فسق و فجوری ابایی نداشته ایم این چه معنایی می تواند داشته باشد به جز تیرگی روح جز قساوت قلب ، قلبی که دیگر از هیچ ظلم و بی عدالتی به درد نمی آید و خود نیز منشأی برای رذایل شده است .

مطابق روایات، قساوت قلب، بدترین عقوبت برای بندگان است.1 پس اگر دچار آن شدیم باید فوراً در صدد رفع آن بر آییم.قلب، همان روح است و این مشکلی که بر روح وارد آمده از ناحیه خود ماست. خداوند می فرماید: اعمالشان چون زنگاری بر دل هایشان نشسته است. (مطففین/14)